Vaccine có hiệu quả phòng bệnh Covid 19 với các biến thể (variant) Anh và Ấn Độ hay không?

Theo Bộ Y tế, viện Vệ sinh dịch tễ TW đã lấy mẫu bệnh phẩm của các bệnh nhân Covid 19 để xác định nguồn gốc. Kết quả được công bố hôm nay 7/5/2021, các bệnh nhân đều nhiễm biến thể chủng Anh (ký hiệu B.1.1.7) và chủng Ấn Độ (ký hiệu B.1.617.2). Nhiều người lo ngại rằng hai biến thể này có khả năng lây nhiễm cao hơn, nguy hiểm hơn và vaccine sẽ không hiệu quả đối với chúng. Đây cũng là lo ngại và câu hỏi khó dành cho các nhà khoa học.

Virus corona sau khi xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ dùng bộ gen để tạo ra hàng loạt bản sao giống hệt, đây chính là cách mà virus phát triển số lượng và gây bệnh. Giống như khi ta có một file gốc, từ đó cứ copy ra hàng loạt file giống hệt. Tuy nhiên, quá trình này không phải lúc nào cũng hoàn hảo, có thể xảy ra lỗi trong quá trình sao chép. Khi ta sao chép file có thể sẽ tạo ra file bị lỗi, không giống file ban đầu. Virus corona cũng vậy, nhưng file lỗi này được gọi là biến thể (variant).

Thực ra Covid 19 có rất rất nhiều biến thể (variant) như vậy, nhưng đa số các biến thể đó yếu hơn virus ban đầu. Giống như file copy bị lỗi thường sẽ có chất lượng kém hơn so với file ban đầu.

Tuy nhiên, trong một số ít các trường hợp, các biến thể giúp virus trở nên gây bệnh mạnh hơn, lây lan nhanh hơn, đề kháng khỏe hơn với miễn dịch… Chính do đó, mà biến thể đó có thể trở nên phổ biến, có tỷ lệ mắc cao trong cộng đồng, như trong các vụ dịch Covid 19 ở Anh, Brazil và Ấn Độ. Từ chuyên môn gọi là biến thể đáng lo ngại (Variant of Concern).

Tuy nhiên có một điều khá may mắn, đó là theo những nghiên cứu và quan sát hiện nay, có vẻ những biến thể của Covid 19 không làm thay đổi nhiều tính chất của virus. Các bằng chứng về khả năng gây bệnh, khả năng lây lan, khả năng đề kháng vaccine của các biến thể cao hơn đều không rõ ràng. Vaccine vẫn có hiệu quả phòng bệnh (dù có thể giảm) đối với các biến thể của Covid 19.

Không như virus cúm (Flu), các biến thể thay đổi rất nhiều, đặc biệt tính miễn dịch nên chúng ta gần như không có miễn dịch bền vững với virus cúm.

Do mới xuất hiện nên những hiểu biết của chúng ta về Covid 19 còn quá ít, các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu về các biến thể của chúng để có thể đưa ra những kết luận chính xác và tìm ra các loại vaccine có hiệu quả với các biến thể đó.